Czy to już depresja? Jakie sygnały wskazują, że warto skorzystać z profesjonalnej pomocy?

Każdy może czasem czuć się smutny, zmęczony czy zniechęcony, ale jeśli taki stan trwa dłużej i utrudnia codzienne funkcjonowanie, warto zastanowić się, czy to nie sygnał rozwijającej się depresji. Dowiedz się, kiedy zgłosić się po pomoc i jak rozpoznać pierwsze objawy zaburzeń nastroju.

Smutek, zmęczenie i brak motywacji zdarzają się każdemu, jednak kiedy stan ten się przedłuża i negatywnie wpływa na różne obszary życia, warto zgłosić się po pomoc. Jakie sygnały mogą świadczyć o rozwoju zaburzeń depresyjnych, kiedy szukać pomocy specjalisty i gdzie się zgłosić?

Depresja to zaburzenie afektywne – takie, które wpływa na sposób myślenia, odczuwania, emocje i funkcjonowania osoby chorej. Kluczowym kryterium diagnostycznym nie jest jedynie smutek czy przygnębienie, lecz utrzymujące się przez co najmniej dwa tygodnie objawy, które zaburzają codzienne życie i relacje społeczne. Depresja może przyjmować różne formy – od łagodnej po ciężką – i często rozwija się powoli (objawy intensyfikują się z czasem).

„Zwykłe” zaburzenie nastroju mija samoistnie i nie wpływa znacząco na codzienne funkcjonowanie. W depresji natomiast negatywne emocje są głębokie, stałe, często nieadekwatne i pozbawione konkretnego powodu (np. nie wiążą się z przykrym wydarzeniem życiowym). Znakiem ostrzegawczym jest sytuacja, gdy zaburzenia te są źródłem problemów w relacjach, życiu zawodowym i funkcjonowaniu społecznym. W takiej sytuacji warto zasięgnąć profesjonalnej pomocy.

Depresja to zwykle więcej niż jeden symptom – występuje jako kombinacja problemów emocjonalnych, fizycznych i poznawczych. Do najważniejszych sygnałów ostrzegawczych należą:

• utrata zainteresowania rzeczami, które wcześniej sprawiały przyjemność (anhedonia),
• uporczywy smutek, uczucie pustki lub beznadziejności,
• negatywne postrzeganie siebie i otoczenia,
• zmiany apetytu (np. wyraźna utrata lub wzrost łaknienia),
• problemy ze snem – bezsenność lub nadmierna senność,
• chroniczne zmęczenie, brak energii mimo odpoczynku,
• trudności z koncentracją i podejmowaniem decyzji,
• niska samoocena, poczucie winy i bezużyteczności.

Jeśli którykolwiek z tych objawów utrzymuje się dłużej niż dwa tygodnie i wpływa na codzienne funkcjonowanie, warto jak najszybciej skonsultować się ze specjalistą – psychologiem lub psychiatrą. Bezwzględnie należy to również zrobić niezwłocznie, jeśli zaburzeniom nastroju towarzyszą myśli o śmierci, samookaleczeniach lub samobójstwie.

Często zapomina się, że depresja objawia się również w ciele – na przykład jako bóle głowy, mięśni, zaburzenia trawienia, napięcia mięśniowe, które nie mają wyraźnej przyczyny medycznej. To właśnie somatyzacja (fizyczna manifestacja cierpienia psychicznego) bywa jednym z powodów, dla których pacjenci najpierw trafiają do lekarzy innych specjalności, zamiast do psychologa czy psychiatry. Współcześnie uważa się, że zaburzenia depresyjne mogą przyczyniać się do rozwoju chorób o podłożu zapalnym i autoimmunologicznym (np. łuszczycy).

Niepokojące może być również wycofanie się z kontaktów społecznych, unikanie bliskich czy rezygnacja z pracy zawodowej i hobby. To sygnały, że sytuacja może wymykać się spod kontroli.

Im wcześniej nastąpi reakcja, tym większe szanse na skuteczną terapię i szybszy powrót do zdrowia. Do specjalisty warto udać się, gdy:

• objawy utrzymują się ponad dwa tygodnie,
• zauważalnie pogarsza się jakość życia zawodowego lub osobistego,
• pojawiają się myśli rezygnacyjne lub samobójcze,
• bliscy zaczynają wyrażać zaniepokojenie naszym stanem psychicznym,
• sami nie potrafimy poradzić sobie z emocjami lub codziennymi obowiązkami.

Konsultacja psychiatryczna nie musi wiązać się z rozpoczęciem farmakoterapii – może rozpocząć się od rozmowy diagnostycznej i skierowania na psychoterapię.

Poradnię psychologiczną oraz poradnię zdrowia psychicznego prowadzi w Warszawie klinika Fitmedica. Możesz umówić się na konsultację z psychologiem i psychiatrą. Więcej informacji znajdziesz na stronie: https://www.fitmedica.pl/.

Proces leczenia depresji może przybierać różne formy, w zależności od nasilenia objawów i indywidualnych potrzeb pacjenta.

• Psycholog z odpowiednimi uprawnieniami i wiedzą może prowadzić z pacjentem psychoterapię, która pozwoli odbudować poczucie własnej wartości, zrozumieć swoje zachowania i zbudować umiejętności lepszego radzenia sobie w trudnych sytuacjach.
• Lekarz psychiatra może postawić diagnozę depresji i – jeśli konieczne – włączyć terapię farmakologiczną. Leki przeciwdepresyjne regulują poziom neuroprzekaźników, takich jak serotonina i dopamina.

Forma leczenia jest zawsze kwestią indywidualną – zależy od sytuacji pacjenta i nasilenia problemów, z jakimi zgłasza się do specjalisty. Można zastosować psychoterapię, farmakoterapię lub obie te formy jednocześnie.

Warto pamiętać, że w profilaktyce zaburzeń depresyjnych i zapobieganiu ich nawrotom bardzo ważny jest zdrowy tryb życia, na który składają się takie czynniki jak:

• Aktywność fizyczna (dostosowana do możliwości i temperamentu, możesz zacząć od zwykłego spaceru).
• Zdrowa dieta – bogata w witaminy, minerały i antyoksydanty. Warto wiedzieć, że niektóre witaminy (np. z grupy B) są niezbędne do prawidłowej syntezy neuroprzekaźników, w tym serotoniny.
• Wsparcie społeczne – bliskie relacje z osobami z otoczenia (np. rodziną, przyjaciółmi), a gdy to niemożliwe, zamiennikiem może być relacja terapeutyczna z psychologiem. Specjalista może też pomóc wypracować umiejętności społeczne przydatne w nawiązywaniu nowych znajomości.
• Prawidłowy sen – to kwestia indywidualna, ale większość osób potrzebuje minimum 7,5-8 godzin snu dla pełnej regeneracji.
• Unikanie stresu (w zakresie, jaki jest możliwy) – w życiu prywatnym i zawodowym.

Nieleczona depresja może prowadzić do poważnych konsekwencji: izolacji, utraty pracy, rozpadu relacji, a nawet prób samobójczych. Tymczasem przy odpowiedniej diagnozie i wsparciu szanse na pełny powrót do zdrowia są bardzo duże. Warto więc wykonać pierwszy krok – rozmowę ze specjalistą – i zadbać o swoje zdrowie.