Leczenie ADHD – czy tylko tabletki pomagają?

Jeszcze niedawno ADHD (zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi) był kojarzony głównie z głośnym, ruchliwym dzieckiem, który nie może spokojnie usiedzieć w szkolnej ławce. Dziś na szczęście wiemy już znacznie więcej.

ADHD to zaburzenie neurorozwojowe, które dotyczy zarówno dzieci, jak i dorosłych. Nie ma wieku ani płci, a jego objawy mogą wyglądać zupełnie inaczej w różnych fazach życia.

Problemy z koncentracją na nudnych zadaniach, zapominanie o spotkaniach, impulsywność, trudność w organizowaniu czasu, nadmierne gadulstwo lub wręcz wewnętrzny niepokój – to tylko część objawów, które mogą wpływać na codzienne funkcjonowanie. Każda osoba ze zdiagnozowanym ADHD wie, jak wiele twarzy potrafi ono przybierać.

Wielu osobom z ADHD towarzyszy między innymi niskie poczucie własnej skuteczności, frustracja, chroniczne zmęczenie czy trudności w relacjach. Leczenie farmakologiczne bywa pomocne, ale to nie jedyna droga. Często trzeba działać na wiele frontów i wspomagać się także psychoterapią.

Farmakoterapia, czyli leczenie za pomocą leków może znacząco poprawić funkcjonowanie – poprawia uwagę, zmniejsza impulsywność, ułatwia organizację. Ale:

• nie uczy strategii radzenia sobie z trudnościami dnia codziennego,
• nie tłumaczy jak dbać o swoją głowę przy ADHD,
• nie daje narzędzi do budowania relacji czy pracy nad samooceną.

Leki często działają objawowo. Pomagają lepiej widzieć rzeczywistość, ale nie uczą, jak w niej funkcjonować. Co ciekawe, nie wszyscy zdiagnozowani decydują się na farmakoterapię i nie zawsze też jest ona wskazana.

Psychoterapia nie wyleczy Cię z ADHD w sensie dosłownym. Twoje objawy nie znikną po kilku sesjach u specjalisty, ale dzięki tym kilku sesjom możesz zyskać wiedzę, która pomoże Ci zrozumieć swoje emocje i zachowania oraz radzić sobie z trudnościami, które są realnym skutkiem ADHD.

Najczęściej stosowane podejścia terapeutyczne w pracy z ADHD to:

• Terapia poznawczo-behawioralna (CBT) – uczy identyfikowania szkodliwych schematów myślenia, organizowania zadań, radzenia sobie z impulsywnością, zarządzania czasem i emocjami.
• Psychoedukacja – zrozumienie, czym jest ADHD, jak działa mózg, dlaczego niektóre rzeczy są trudniejsze, a inne nie.
• Terapia akceptacji i zaangażowania (ACT) – wspiera osoby z ADHD w budowaniu elastyczności psychicznej, akceptowaniu trudnych emocji i kierowaniu życiem w zgodzie z wartościami.

Psychoterapia bywa pomocna także dla osób z otoczenia osoby z ADHD – partnerów, rodziców, bliskich. Wspólne sesje lub konsultacje mogą znacznie poprawić komunikację, obniżyć napięcia wynikające z niezrozumienia i wesprzeć relację.

Coraz częściej ADHD rozpoznaje się dopiero u osób dorosłych. Dla wielu osób to moment przełomowy, ale też emocjonalnie bardzo trudny. Z jednej strony przynosi ulgę, bo w końcu rozumiesz skąd wynikają pewne schematy.

Z drugiej strony pojawić się może żal za straconym czasem, poczucie niesprawiedliwości, złość na dawnych nauczycieli, partnerów, rodziców, którzy nie zauważyli problemu szybciej.

W takich przypadkach psychoterapia jeszcze wyraźniej pomaga: uporządkować emocje po diagnozie, nauczyć się nowych strategii funkcjonowania, zredefiniować przekonania o sobie budowane przez całe dzieciństwo.

Praca ze specjalistą, może być dla osoby z ADHD ogromnym wsparciem. Pomaga ona zrozumieć, że ADHD to nie wymówka, ani deficyt – to po prostu inne potrzeby do zagospodarowania i inne wyzwania do pokonania.

Co ważne: terapia ADHD nie jest tylko dla dzieci. Dorosłych dotyka to tak samo często, choć często przyjmuje inną formę – mniej ruchliwości, więcej rozkojarzenia i chaosu poznawczego. Dorosły z ADHD może wyglądać po prostu na roztrzepanego, ale w środku często zmaga się z ogromnym stresem, napięciem i lękiem. To właśnie dla tych osób psychoterapia może być kamieniem milowym na drodze ku lepszym życiu.

Centrum Psychoterapii HappyLife Warszawa