Reklama

Bunkier Krysia to opowieść o ludziach „zawołanych po imieniu”

24/03/2024 03:57

Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką obchodzony na Ochocie

24 marca obchodzony jest Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką. Święto to zostało ustanowione przez polski parlament w 2018 roku. Wybór daty jest nieprzypadkowy, tego dnia została zamordowana przez Niemców rodzina Ulmów z Podkarpacia oraz ukrywani przez nich Żydzi z rodzin Goldmanów, Didnerów i Grünfeldów. 24 marca 1944 r. w wyniku donosu niemieccy żandarmi rozstrzelali rodzinę Ulmów: ciężarną Wiktorię i Józefa oraz ich 6 dzieci. Wraz z nimi zginęło 8 ukrywanych przez nich Żydów. W tym roku mija smutna 80 rocznica tej zbrodni. Narodowy dzień Pamięci dnia 24 marca obchodzony jest, jak zapisano w treści ustawy – „w hołdzie Obywatelom Polskim – bohaterom, którzy w akcie heroicznej odwagi, niebywałego męstwa, współczucia i solidarności międzyludzkiej, wierni najwyższym wartościom etycznym, nakazom chrześcijańskiego miłosierdzia oraz etosowi suwerennej Rzeczypospolitej Polskiej, ratowali swoich żydowskich bliźnich od Zagłady zaplanowanej i realizowanej przez niemieckich okupantów”. Święto jest wyrazem czci dla wszystkich Polaków, którzy, okazując miłosierdzie i współczucie, pomagali Żydom systematycznie mordowanym przez niemieckich oprawców.

Na Ochocie mamy „swoją” historię rodziny, która pomagała Żydom. W przede dniu Narodowego Dnia Pamięci Polaków, dnia 23 marca o godz. 10.00 odbyło się uroczyste złożenie kwiatów pod tablicą upamiętniającą Rodzinę Wolskich i Wysockich. Kwiaty złożyli - Pan Grzegorz Wysocki, Zastępca Burmistrza Dzielnicy Ochota i Pani prof. Magdalena Gawin, Dyrektor Instytutu Pileckiego wraz z krewnymi Rodzin Wolskich i Wysockich oraz innymi przedstawicielami rodzin „Zawołanych po imieniu”.

W uroczystościach wzięło udział ok. 40 osób. Po złożeniu kwiatów odbyło się zwiedzanie wystawy prezentującej koncepcję ścieżki edukacyjnej, która planowana jest na Skwerze Wolskich. Na 6. planszowej wystawie znajdują się nigdzie więcej ni publikowane dotąd zdjęcia rodziny Wolskich, pochodzących z zasobów rodziny. Ponadto opisana jest cała historia ukrywania żydów.

Prace dotyczące ścieżki ruszą już w tym roku. Ważne jest by przekazać wszystkim mieszkańcom Ochoty, a przede wszystkim sąsiadom Rodziny Wolskich, czyli obecnym mieszkańcom żyjącym w sąsiedztwie Skweru Wolskich, że 80 lat wcześniej żyła tam skromna rodzina ogrodników, która odważyła się pomóc słabszym. Ogród Wolskich miał powierzchnię ponad jednego hektara i zajmował obszar zamknięty ulicami: Grójecka–Wolnej Wszechnicy–wschodnia część Opaczewskiej, obecnie to ul. Banacha. Na terenie posesji znajdowała się szklarnia oraz dwupiętrowy dom, w którym Mieczysław Wolski mieszkał razem z matką Małgorzatą, siostrami Haliną i Wandą oraz siostrzeńcem Januszem Wysockim. Ukrywający się Żydzi znaleźli schronienie w kryjówce, która nosiła nazwę „Krysia”, wywodzącą się właśnie od słowa „kryjówka”. W latach 1942-44 ukrywało się tam 10 żydowskich rodzin, ok. 40 osób, 7 marca 1944 roku kryjówka została zdekonspirowana. Zginęli wszyscy ukrywający się i ogrodnik Mieczysław Wolski wraz siostrzeńcem Januszem Wysockim.

W tym roku pojawi się tam ścieżka edukacyjna przypominająca losy bohaterskich Polaków, tymczasem zaprezentowana została 6 planszowa wystawa przybliżająca tą historię. Wystawa zostanie w tym miejsc 2 miesiące, do 24 maja 2024 r.