26 lipca bieżącego roku odbyło się zakończenie 56. Rajdu „Po kamienistej drodze” do Pęcic. Miało ono formę nawiedzenia grobów powstańców – uczestników bitwy pęcickiej, pochowanych na innych cmentarzach oraz osób zasłużonych dla idei i organizacji Rajdu.

Był to trzeci taki objazd, a został zrealizowany dzięki współpracy Klubu PTTK „Varsovia” i Gminy Michałowice. W skład delegacji weszli: pani Monika Telak z Referatu Kultury i Spraw Społecznych Gminy Michałowice, członek Klubu PTTK „Varsovia” Daniel Wolborski oraz przedstawiciele młodzieży gminnej: Oskar Leszczyński, Maksymilian Warmuz i Wojciech Warmuz. W trakcie tegorocznego objazdu delegacja dotarła do Warszawy, gdzie złożyła wieńce w następujących miejscach:

Cmentarz ewangelicko-augsburski przy ulicy Młynarskiej

Grób rodziny Ryglów

Iwo Rygiel ps. Bogusław lat 22 (1921-1944) – IV Obwód „Grzymała” (Ochota) Warszawskiego Okręgu Armii Krajowej – 2. Rejon – plutonowy podchorąży w 438. plutonie (harcerski) osłony sztabu Komendy Obwodu → symboliczne miejsce pochówku, prawdziwe znajduje się w zbiorowej mogile w Pęcicach (pomnik-mauzoleum)

Stefan Henryk Rygiel (1887-1945) – doktor filozofii, kolekcjoner ekslibrisów, bibliotekarz i bibliofil, historyk literatury. Ukończył filozofię na Uniwersytecie w Berlinie oraz na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Jako ochotnik brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej w 1920 r. Ponadto brał udział jako ekspert w Komisji Rewindykacyjnej, która była organem wykonawczym traktatu ryskiego. W latach 1915-21 zatrudniony był w Bibliotece Uniwersyteckiej w Warszawie. W 1924 r. objął kierownictwo Biblioteki Uniwersyteckiej w Wilnie i prowadził ją przez następne pięć lat. Został odznaczony w 1928 r. Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości. Żonaty był z Wandą Sieramską, która brała udział w Powstaniu Warszawskim. Mieli jednego syna Iwo, który zginął 2 sierpnia roku 1944 pod Pęcicami. Stefan Rygiel zmarł w lutym 1945 r. w obozie koncentracyjnym Bergen-Belsen, a jego grób na cmentarzu ewangelicko-augsburskim ma charakter  symboliczny

Wanda Aleksandra z Sieramskich Ryglowa (1892-1961) – żołnierz AK ps. Zuzanna, uczestniczka Powstania Warszawskiego, po wojnie członek Komitetu Rodzicielskiego Budowy Pomnika Poległych Powstańców Warszawskich w Pęcicach

Witold Karol Daab ps. Stefan (1903-1982) – jako uczeń Prywatnego Męskiego Gimnazjum im. Mikołaja Reja Zboru Ewangelicko-Augsburskiego w Warszawie brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej 1920 r. Ukończył i złożył egzamin dojrzałości w II Gimnazjum Państwowym im. Romualda Traugutta w Częstochowie. Po ukończeniu studiów uzyskał tytuł inżyniera elektryka.

Udział w Powstaniu Warszawskim: IV Obwód „Grzymała” (Ochota) Warszawskiego Okręgu Armii Krajowej – 1. Rejon – II Batalion im. Zygmunta Żółtowskiego „Odweta” (Batalion „Odwet”) – dowódca Batalionu w stopniu porucznika. Od 20 sierpnia 1944 r.  V Obwód Mokotów – Batalion „Ryś” – kompania „Gustaw” – zastępca dowódcy kompanii
Szlak bojowy:
Ochota – Lasy Chojnowskie – Las Kabacki – Sielce – Sadyba – Mokotów. Losy po Powstaniu Warszawskim: Niewola niemiecka – jeniec Stalagu XI A Altengrabow, następnie Stalagu X B Sandbostel do kwietnia 1945 r.

Wojciech Jarosław Marcinkiewicz ps. Kubuś (1927-2012) – urodzony w Pruszkowie, harcerz 139. Mazowieckiej Drużyny Harcerskiej im. Zawiszy Czarnego w Pruszkowie. Ukończył Szkołę Handlową Dąbrowskiego w Warszawie, mieszczącą się przy Pl. Trzech Krzyży 8. W czasie okupacji pracował jako sprzedawca w sklepie galanteryjnym swojej mamy w Pruszkowie (ul. Kraszewskiego 13).  Do Szarych Szeregów wprowadzony w drugiej klasie gimnazjalnej, przez kolegę Włodzimierza Sikorskiego do tzw. sekcji „Karawaniarze”. Przydział: drużyna OC-100, dowodzona przez Wiesława Perlikowskiego Orlika, jako dowódca sekcji 140 drużyny OC 100 Hufca „Ochota”.
Udział w Powstaniu Warszawskim: IV Obwód „Grzymała” (Ochota) Warszawskiego Okręgu Armii Krajowej – 1. Rejon – strzelec w plutonie 400.
Szlak bojowy: Ochota do 13.08.1944 – wyszedł z ludnością cywilną.

Odznaczenia i awanse: Warszawski Krzyż Powstańczy, Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski. Awansowany do stopnia porucznika Wojska Polskiego w stanie spoczynku.
Losy po wojnie: ukończył studia ekonomiczne, był prezesem Zarządu Środowiska Światowego Związku Żołnierzy AK na Ochocie. Dbał o pamięć poległych towarzyszy broni uczestnicząc i współorganizując Rajdy „Po kamienistej drodze”, a także tworząc monografię Szare Szeregi na Ochocie.

Tryptyk powstańczy przy ulicy Korotyńskiego

Na trzech ścianach garaży przy Korotyńskiego 12 namalowano trzy murale. Pierwszy został poświęcony tym, którzy polegli w czasie okupacji i tym, którzy odeszli już po wojnie. Drugi jest poświęcony trzem uczestnikom walk na Ochocie, którzy żyją. Są nimi: Bogdan Bartnikowski ps. Mały, Stefan Pastewka ps. Jurek oraz Sylwester Kominek ps. Mścisław. Na trzecim muralu utrwalono tekst przysięgi Armii Krajowej na tle oryginalnych fragmentów zdjęć z przysięgi, jakie zachowały się z tamtych czasów.

Kolejny raz mieliśmy okazję uczcić pamięć osób walczących z okupantem niemieckim o wolną Polskę. Dbanie o ich pamięć to patriotyczny obowiązek wszystkich Polaków.  Było nam niezmiernie miło, że mogliśmy obejrzeć ochockie murale oraz dlatego, że nasz skromny objazd zechcieli zaszczycić swoją obecnością pani Władysława Marcinkiewicz – prezes Środowiska IV Obwodu AK Ochota jak też Mariusz Twardowski z Urzędu Dzielnicy Warszawa-Ochota. Serdecznie dziękujemy!

Daniel Wolborski
Członek Klubu PTTK „Varsovia”
Komandor 56. Rajdu „Po kamienistej drodze”

Zapraszamy na wydarzenia:

Czytaj również: