Od niedzieli 14 marca podróżni pociągami dojadą i wyjadą ze stacji Warszawa Główna. Stacja po 24 latach zapewnia podróże regionalne. Przewidziano kilkanaście połączeń Polregio i Łódzkiej Kolei Aglomeracyjnej na trasie do Łodzi Fabrycznej oraz Kolei Mazowieckich do Skierniewic, Grodziska Mazowieckiego, Piaseczna, Dobieszyna i Łowicza, Sochaczewa. Pierwszy pociąg odjechał z Warszawy Głównej w niedzielę 14 marca o 8:36. [middle1] Dworzec z pozoru jest nowy. Jego historia sięga drugiej połowy XIX wieku. I był przez blisko 70 lat reprezentacyjnym dworcem naszego miasta. Był też w siermiężnych latach komunizmu centrum, życia nocnego. O Dworcu Głównym pisali Tyrmand, Konwicki, Nowakowski. Śpiewano o nim piosenki: ...Oto, najlepszy jest relaks - Niedziela na Głównym, na Głównym niedziela! Na wszystkie smutki - Niedziela na Głównym! Na oddech krótki - niedziela na Głównym! Na sypkość uczuć i brak przyjaciela - niedziela na Głównym! Na Głównym niedziela! (słowa: W. Młynarski) W 1972 roku rozpoczęto budowę Dworca Centralnego w Warszawie. Wtedy to także podjęto decyzję o reaktywowaniu Muzeum Kolejnictwa i umiejscowieniu go na terenie Dworca Głównego przy Towarowej, który powoli przestawał już pełnić swoją dotychczasową funkcję. A zaczęło się w 1875 roku Stacja towarowa DŻWW powstała w tym samym czasie co linia obwodowa, czyli w 1875 r. Jej położenie, w przybliżeniu pokrywało się z terenem obecnie zajmowanym przez Stację Muzeum. Zajmowała teren na północ od głównej linii pasażerskiej Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej między rogatką Jerozolimską (dzisiejszy Plac Zawiszy) a wsią Czyste. Nową stację towarową Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej oddano do użytku 1.10.1875 r. W Przeglądzie Technicznym z 1876 r. znajdujemy jej dokładny opis. Zaprojektowana ona została w jednym poziomie, o ok. 1 m poniżej stacji osobowej. Koszt budowy budynków, torów i urządzeń, łącznie z wykupieniem gruntów, odwodnieniem terenu i rozprowadzeniem rur gazowych. wyniósł ok. 1 000 000 rubli. Teren pod zabudowę stacji wynosił 56 morgów i odgrodzony był od ul. Okopowej murem ceglanym. Jednym z nielicznych znanych przekazów ikonograficznych z widokiem stacji towarowej jest rysunek z 1875 r. publikowany w „Tygodniku Ilustrowanym”1. Przedstawia on na pierwszym planie budynek ekspedycji, przylegający do niego niski magazyn z rampą oraz wzdłuż niego usytuowany magazyn na zboże. W latach 1903 - 1914 oraz w okresie międzywojennym stacja towarowa rozbudowywała się w kierunku północnym. Powstawały nowe bocznice, rampy i magazyny. Liczne przeobrażenia przechodziła również w związku z budową linii średnicowej w 1933 r. W czasie II wojny światowej większość obiektów kolejowych na terenie Warszawy została zniszczona . Dworzec Główny powojennej Warszawy Jedynymi obiektami kolejowymi, które przetrwały obie wojny światowe w stanie umożliwiającym użytkowanie były zabudowania byłej stacji towarowej Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej przy Towarowej. W roku 1945, w celu przywrócenia komunikacji w zniszczonym mieście, przystąpiono do szybkiej i prowizorycznej odbudowy linii kolejowych i budynków dworcowych. W styczniu 1945 r. oddano do użytku dworzec Wileński na Pradze. Pomieszczenia dla podróżnych i obsługi urządzono tam w prowizorycznych barakach. W podobnych warunkach zaczął funkcjonować również dworzec Warszawa Wschodnia. Odbudowano pośpiesznie most kolejowy koło Cytadeli. Pierwsze pociągi ruszyły przez Wisłę w lutym 1945 r. Po lewobrzeżnej stronie Warszawy, rozpoczęła pracę stacja Warszawa Zachodnia. Postanowiono też uruchomić Tymczasowy Dworzec Główny adaptując na ten cel stare, ocalałe magazyny byłej stacji towarowej Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej przy ul. Towarowej 1. Powierzchnia użytkowa tych magazynów wynosiła wówczas 1600 m2. Zorganizowano w nich poczekalnie i pomieszczenia służbowe. Jednocześnie przystąpiono do budowy hali odjazdowej tymczasowego Dworca Głównego łącząc ją z istniejącą zabudową starych magazynów. Prace rozpoczęto w listopadzie 1945 r. Jak podaje inż. Tadeusz Mazurek, jeden z projektantów dworca, na budowę zużyto 800 000 sztuk cegieł, 300 ton cementu, 100 ton wapna i 250 m3 drewna. Koszt postawienia hali głównej dworca wyniósł 50.700 000 zł. 12 lipca 1946 r, 10 dni przed terminem, nastąpiło uroczyste otwarcie Tymczasowego Dworca Głównego przy ul. Towarowej 3. Poświęcenia nowego obiektu dokonał Proboszcz Parafii św. Jakuba Ks. Prałat Stanisław Mystkowski. Projekt dworca opracowany był w Wydziale Budynków Ministerstwa Komunikacji. Głównym architektem był arch. inż. Wiktor Ballogh. Współpracowali z nim inż. T. Mazurek i inż. W. Borsuk. Swoją pomocą służył także inż. Walenty Broda, konstruktor specjalnych, drewnianych stropów własnego pomysłu (E. Leszczyńska, Zabudowa Stacji Towarowej Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej oraz Tymczasowy Dworzec Główny - rys historyczny , Warszawa, str. 3). Wejście od strony południowej na Dworzec Główny (obok dawny dom ekspedycyjny stacji towarowej Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej), ok. 1949 r. W latach 1948-1950 dworzec obsługiwał po 100, a nawet 120 pociągów na dobę. W ruchu dalekobieżnym pociągi odjeżdżały w kierunkach: Kraków, Katowice, Wrocław, Poznań, Łódź, Szczecin, Gdańsk i Bydgoszcz. W ruchu podmiejskim utrzymywane były regularne połączenia z Warką, Żyrardowem i Sochaczewem. Wnętrza tymczasowego Dworca Głównego dostosowano do dużego przepływu pasażerów wyposażając je w praktyczne posadzki z lastrico i częściowo wykładając ściany terakotą. W 1953 r. ozdobiono niektóre pomieszczenia dworca. Dworzec Główny, hala główna z kasami, 2 poł. lat 40-tych. W 1955 r. zaczęto wprowadzać zmiany u układzie pomieszczeń dworca jak również rozbudowywać i modernizować sam dworzec. W związku ze światowym Festiwalem Młodzieży organizowanym w Warszawie przebudowano część skrzydła północnego na restaurację dworcową kategorii I prowadzoną przez przez Kolejowe Zakłady Gastronomiczne. Stację towarową, która nadal działała w ramach Dworca Głównego przy Towarowej zlikwidowano w 1961 roku w związku z poszerzeniem ul. Towarowej i budową trasy przelotowej (Towarowa - Pl. Zawiszy - Raszyńska). Do lat sześćdziesiątych na terenie dworca nie prowadzono większych prac budowlanych. Dopiero w roku 1964 DOKP Warszawa przeprowadziła remont generalny. Projektantem częściowej przebudowy dworca był inż. Stanisław Kułakowski. Niestety przy okazji poszerzania ul. Towarowej zburzono wówczas zabytkowy dom ekspedycyjny z 1875 r. Pawilon czołowy został otynkowany. Na wydzierżawionej PZU ścianie od ul. Towarowej umieszczono reklamy. Dworzec zapadł w pamięć mieszkańcom Warszawy Dworzec przy Towarowej zaprojektowany był jako dworzec tymczasowy, mimo to pełnił rolę Dworca Głównego przez ponad 40 lat i na zawsze zapadł w pamięć mieszkańcom Warszawy. Stał się rozpoznawalnym jej symbolem z charakterystycznym neonem górującym nad miastem - WARSZAWA GŁÓWNA. Olbrzymią rolę w życiu ówczesnej Warszawy odgrywał bufet dworcowy. Był to jedyny lokal gastronomiczny – obok „Zieleniaka” - czynny całą dobę wtedy, gdy jedyną nocną restauracją stolicy była „Kameralna”. Istniało coś w rodzaju transportu wahadłowego między obu tymi ośrodkami towarzyskimi. Gdy zamykano „Kameralną” i wychodzili ostatni goście, dorożkarze i nieliczni wówczas taksówkarze odwozili ich prosto na Dworzec Główny – do bufetu na piwo. Około 5 rano można tu było spotkać niejedną ze sław ówczesnego świata artystycznego. Do publikacji wykorzystano materiał pani Beata Zofia Młyn z portalu https://stacjamuzeum.pl Czytaj również: Zobacz także: Irena Morzycka – Iłłakowicz – Bond polskiego kontrwywiadu Zobacz także: Indiana Jones mieszkał na Ochocie Zobacz także: Sokrates Starynkiewicz - owarszawiony generał-major Zobacz także: Bitwy Warszawskiej 1920 roku zmiotła Werę Kostrzewę
