Reklama

Patriotyczna Ochota

04/03/2024 03:32

W ostatnich latach władze Dzielnicy Ochota, przy dużym udziale żyjących świadków historii i mieszkańców dbały o pamięć historyczną. Wspólnie oddawaliśmy hołd naszym żołnierzom i cichym bohaterom, dzięki którym dzisiaj żyjemy w wolnej Polsce. Urząd Dzielnicy i nieliczni już kombatanci zadbali o to, by pamięć o ludziach, miejscach i wydarzenia pozostawała żywa i przekazywana była kolejnym pokoleniom.

Przez ostatnie lata, co roku odbywały się uroczystości obchodów rocznicowych, m.in.: utworzenia Armii Krajowej, Narodowy Dzień Pamięci „Żołnierzy Wyklętych”, wybuchu Powstania Warszawskiego, zakończenia walk powstańczych na Ochocie, obrony Reduty Ordona, obrony Warszawy we Wrześniu 1939 r., odzyskania przez Polskę Niepodległości czy wybuchu Powstania Listopadowego i Styczniowego.

W 2023 r. z okazji 79. Rocznicy Powstania Warszawskiego na Targowisku Zieleniak zrealizowano koncert pt.: „Warszawa niezłomna” z udziałem Darka Malejonka, Mony, Lilu, Kasi Malejonek, Damiana Ukeje.

Odbyły się również spacery śladami powstania warszawskiego, podczas których przewodnik opowiadał o wydarzeniach mających miejsce na Ochocie w czasie powstania, szczególnie przejmująca jest trasa powstańcza „Śladami Rzezi Ochoty”, która prowadzi przez miejsca pamięci związane z męczeństwem cywilnej ludności w czasie Powstania Warszawskiego.

Z okazji rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości organizowane były koncerty: w 2021 r. wirtuoza Mateusza Izdebskiego (skrzypce) oraz Chóru Sonus Innumerabiles w 2022 i 2023 r.

W 2022 roku młodzież szkolna miała możliwość zwiedzenia Izby Pamięci znajdującej się w siedzibie Służby Kontrwywiadu Wojskowego.

Nie zabrakło też uroczystości związanych z odsłonięciem tablic upamiętniających postaci historyczne związane z Ochotą przez Urzędem Dzielnicy Ochota. W 2022 roku odsłonięto tablicę upamiętniającą Żwirkę i Wigurę i tablicę upamiętniającą Gabriela Narutowicza, a w 2023 uhonorowano Sokołowskiego „Grzymałę” oraz Marię Grzegorzewską. W ubiegłym roku odsłonięta została również stella upamiętniająca Artemiego Aroniszydze przy rondzie jego imienia, w uroczystości wzięła udział ambasador Gruzji w Polsce. Zresztą nadanie imienia bohaterskiego Aroniszydze, znanego z obrony wrześniowej Barykady to też nieodległa historia, bo z 2020 roku.

Upamiętnienie płk Mieczysława Sokołowskiego pe. „Grzymała”, dowódcy IV Obwodu AK Ochota

W 2022 r. powstał mural upamiętniający obronę Reduty Ordona na ścianie północnej budynku przy al. Bohaterów Września 19.

Jesienią 2023 roku odsłonięto kolejny mural poświęcony 5 siostrom z rodziny Posselt, nauczycielkom i założycielkom szkoły żeńskiej sprzed wojny, a w czasie wojny organizatorkom tajnego nauczania.

Z okazji 100-lecia odzyskania niepodległości dzięki współpracy MDK z XLVIII LO im. E. Dembowskiego zorganizowano wyjątkowy spektakl muzyczni „Nas nie zmiecie wiatr”, który został nagrodzony na X Festiwalu Niepokorni, Niezłomni, Wyklęci w Gdyni (II miejsce). Projekt był też nominowany do Warszawskiej Nagrody Edukacji Kulturalnej.

Ochota na silne związki z konspiracją z czasów II wojny światowej, tu przy ul. Spiskiej 14 ukrywał się dowódca Armi Krajowej Gen. Stefan Rowecki ps. „Grot”. Na Ochocie, Komendant Armii Krajowej Okręgu Warszawa płk Antoni Chruściel ps. „Monter” wydał 31 lipca 1944 roku rozkaz o wybuchu Powstania Warszawskiego. Stało się to w jego konspiracyjnym sztabie przy ul. Filtrowej 68, pod nosem stacjonujących w akademiku przy pl. Narutowicza Niemców, Powstanie wybuchło 1 sierpnia 1944 roku. W każdą rocznicę 1 sierpnia o godz. 9.00 przy Filtrowej 68 zaczynają się oficjalne obchody upamiętniające heroiczny czyn Powstańców.

W ostatnią niedzielę lipca z okazji bitwy pod Pęcicami w pęcickim Mauzoleum odbywają się uroczystości upamiętniające bitwę, którą stoczyli żołnierze AK z IV Obwodu dnia 2 sierpnia 1944 r., którzy z konieczności wycofania się z Ochoty napotkali na wojska niemieckie pod Pęcicami. Zamiast spodziewanego zwiększenia zapasów amunicji i przegrupowania oddziałów zmuszeni zostali do nierównej walki, zginęło 91 żolnierzy. Aż 89 osób spoczywa w Mauzoleum w Pęcicach. Pamięć o nich trwać powinna jak najdłużej.

Tradycyjnym już wydarzeniem upamiętniającym losy powstańców jest Rajd do Pęcic. W ciągu kadencji odbyły się 3 Rajdy do Pęcic i z każdym rokiem wydarzenie przyciąga większe grono zainteresowanych. Co raz więcej proponujemy też form dotarcia do Pęcic, w 2023 roku można było dostać się pod Mauzoleum - pieszo, rowerem, na rolkach, popłynąć kajakiem, czy też przejechać się samochodem zabytkowym, lub po prostu dotrzeć własnym środkiem transportu. Staramy się przez takie nietypowe formy zgromadzić jak najwięcej osób i przypomnieć o losach Powstania na Ochocie oraz zapoznać młodzież za naszą lokalną historią.

Cześć i chwała bohaterom pod Mauzoleum w Pęcicach składają uczestnicy Rajdu

Powstanie Warszawskie na Ochocie kończy się już 11 sierpnia, wtedy pada Reduta Wawelska, dzień wcześniej upada Reduta Kaliska. Po upadku Reduty Wawelskiej powstańcy, po raz pierwszy w Powstaniu wychodzą z okrążenia kanałami. Ranni i ludność cywilna ginie z rąk żołdaków RONA. Wraz z nim ginie upamiętniony w 2024 roku ks. Jan Salamucha. Urząd Dzielnicy wydał II wydanie biografii „Człowiek o sercu bohaterskim. Ksiądz Jan Salamucha 1093-1944” autorstwa prof. Pawła Skibińskiego i zorganizował seminarium popularyzujące ks. Salamuchę jako duchownego, naukowca i żołnierza. Obecnie trwają starania o pozyskanie środków finansowych na wykonanie muralu na budynku KSAP przy Skwerze Ks. Jana Salamuchy.

A 2 września 2023 roku na Reducie Wawelskiej odbyło się spotkanie mieszkańców poświęcone temu miejscu, czyli kwartałowi domów ul. Wawelskiej, Pługa, Mianowskiego i Uniwersyteckiej. Spotkanie połączone z nadaniem imienia kasztanowcowi, rosnącemu na podwórku kamienicy Mianowskiego 15/ Wawelska 60 imię Franciszek, ku czci pierwszego gospodarza domu, Franciszka Buczka, który zginął po upadku Reduty. Istnieją plany mieszkańców w sprawie powołania w budynku przy Wawelskiej 60 Muzeum upamiętniającego losy obrońców Reduty Wawelskiej i towarzyszącym jej bohaterskim mieszkańcom.

Wydział Komunikacji Społecznej i Funduszy Europejskich koordynował też prace związane z wydawnictwami poświęconymi historii dzielnicy. Powstał też komiks „Walcząca Ochota 1939-1944” oraz Album „IV Obwodu AK Ochota” Komiks to historia obrony Warszawy, konspiracji i powstania na Ochocie. Trafił do wszystkich uczniów szkół średnich i uczniów szkół podstawowych z klas III-VII z Ochoty. „Album IV Obwodu AK w konspiracji i Powstaniu Warszawskim” to wspólne dzieło Archiwum Akt Nowych (opracowanie) i Urzędu Dzielnicy Ochota (wydanie i promocja). Spotkanie promocyjne zgromadziło nieliczne już grono żyjących świadków Powstania Warszawskiego, rodziny powstańców, zainteresowanych mieszkańców i najliczniejsze wśród nich grono młodzieży.

Ochota wydaje dużo książek poświęconych historii dzielnicy

Ważnym momentem kadencji było przekazanie pod opiekę Urzędowi Dzielnicy Ochota Sztandaru IV Obwodu Armii Krajowej, który został przekazany przez Środowisko IV Obwodu AK Zarządowi Dzielnicy ochota i teraz dumnie wisi w specjalnej gablocie, w najbardziej reprezentacyjnej sali urzędu.

Ochota dba nie tylko o pamięć historyczną, dba też o szanuje i pomaga żyjącym powstańcom, kombatantom i weteranom. W Wydziale Spraw Społecznych i Zdrowia pracuje koordynator programu „Szacunek i Pomoc”, który opiekuje się naszymi kombatantami. Pomaga w prostych codziennych sprawach typu zakupy, ale też załatwia sprawy życiowe, jak pomoc w opiece medycznej, co zważywszy na ich wiek jest często kluczowym problemem. Załatwia transport, wszyscy maja do niego telefon i mogą dzwonić w każdej sprawie.

Do ochockiej tradycji przeszło wspólnie Śpiewanie Hymnu Polski z okazji Święta Niepodległości, zawsze w przede dniu tego święta z udziałem wszystkich dzieci i młodzieży z ochockich szkół i licznie zgromadzonych mieszkańców. Spod urzędu dzielnicy rusza wielki orszak na pl. Narutowicza, gdzie wszyscy raz odśpiewują hymn Polski, a przejście jest w rytmie poloneza. Na placu zjawia się też Marszałek Józef Piłsudski i przemawia do zgromadzonych.

Wspólne śpiewanie Mazurka Dąbrowskiego na Placu Narutowicza

Losy dzielnicy można było również poznać dzięki wystawom: Barykada Września (2022), Gehenna Ochoty (2022), Polskie drogi do niepodległości w 1918 r. (2022), Powstańcza Ochota (2023), Za murem - Getto Warszawskie (2023), Bronisław Piłsudski (2023), które eksponowane były w Parku Szczęsliwickim.