Bitwy Warszawskiej 1920 roku zmiotła Werę Kostrzewę

Z pierwszym Przewodniczący Gminy Warszawa Ochota i burmistrzem Ochoty Maciejem Gieleckim rozmawia Grzegorz Wysocki

- Skąd pomysł zmiany nazwy jednej z bardziej znanych ulic na Ochocie? I to bez większych protestów mieszkańców i obrońców demokracji?

- Zapominasz, że to było trzydzieści lat temu. Rada Gminy Ochota składała się z 43 radnych z Komitetu Obywatelskiego „Solidarność”, plus dwóch komuchów, a o demokrację to walczyli ludzie „Solidarności”

- Dzisiaj komuchów już nie ma, a nazwy ulicy Armii Ludowej nie da się zmienić.

- Może nie ma, ale neomarksizm rozwija się bardzo dynamicznie. Jestem pewien, że dzisiaj w składzie sprzed 30 lat też byśmy to przegłosowali. Pamiętaj, że na Ochocie w „Solidarności” starannie dobieraliśmy ludzi. Pochodzili z komisji zakładowych „S”, parafii, i jak wiesz, również z NZS i innych patriotycznych organizacji. Ci ludzie w dużej mierze wywodzili się z podziemia, a ich rodzice często mieli Akowskie rodowody. Zamiana ulicy Marii Koszutskiej na Bitwy Warszawskiej 1920 roku była dla nich i przytłaczającej większości mieszkańców sprawą oczywistą.

- Maria Koszutska(?) Mów tak, aby młodzi wykształceni z dużych miast zrozumieli. Chodzi ci o Werę Kostrzewę?

- Tak. Chodzi o Marię Koszutską, która posługiwała się pseudonimami: Wera i Kostrzewa. Była jednym z czołowych ideologów ruchu komunistycznego. Opowiadała się przeciw niepodległości Polski, optując za przyłączeniem, jako kolejnej republiki, do bolszewickiej Rosji. Na tym tle doprowadziła do: rozbicia PPS i utworzenia Komunistycznej Partii Robotników Polskich (która w 1920r. współtworzyła dywizję Polskiej Armię Czerwonej), a także stała się wybitną działaczką Komiternu (bolszewickiej międzynarodówki kierowanej przez Stalina).

- Nie no! Czepiasz się pani Wery a ona dostała czapę od Stalina za odchylenia prawicowe?

- Nie rób jaj. Stalin zlikwidował Komunistyczną Partię Polski za „trockistowskie” odchylenia. Jak niejaka Wera była prawicowa to my kolego jesteśmy dwa lata świetlne na prawo od prawej ściany. Koszutską uwięziono w Moskwie (dokąd zbiegła po 1920r.) w ramach tzw. wielkiej czystki w ruchu komunistycznym, którą to tow. Stalin umacniał swoje jedynowładztwo.

- Czy postać Marii Koszutskiej (Wery Kostrzewy), która była w czasach nawały 1920 roku po stronie sowietów zdeterminowała nową nazwę ulicy?

- Te dwie nazwy mają z sobą oczywisty związek jako skrajne przeciwieństwa postaw wobec sowieckiej lawiny. Pomysł rzucił Leszek Kaczyński radny z Okęcia (późniejszy pierwszy burmistrz Włoch). Wszyscy to podchwycili. Frakcja ultrakatolicka chciała ten pomysł ulepszyć i zaproponowała ulicę Cudu nad Wisłą. Dla powszechnego rozumienia nowej nazwy stanęło na Bitwy Warszawskiej. Jeszcze jeden z radnych, chyba Maciej Rayzacher, poparł opinię historyków i dopisaliśmy 1920 roku.

- Podczas podejmowania uchwały byli obecni dwaj radni z lewicy. O ile pamiętam kolega Masłowski i Boguta. Mocno oponowali?

- Trochę. Podnosili argumenty natury merkantylnej, że trzeba będzie zmieniać pieczątki, adresy i tablice, a mieszkańcy mogą zabłądzić i takie tam.

- À propos tablic. Była jakaś pompa?

- Taka sobie. Przy skrzyżowaniu z Białobrzeską (przy ścianie Urzędu Pocztowego) jako przewodniczący Rady wszedłem z radnym Sebastianem Wichniarzem na drabinę. Zrzuciliśmy Werę, a przykręciliśmy Bitwę. Resztą tablic zajęły się służby miejskie.

Na drabinie: burmistrz Maciej Gielecki i radny Henryk Wichniarz. Drabinę trzyma: radny Maciej Rayzacher

- Mam gdzieś w domu tablicę Placu Jedności Robotniczej, zdjętą ze ściany Gmachu Głównego Politechniki Warszawskiej. Nie wiesz, co się stało z tablicami Wery Kostrzewy?

- Pewnie wylądowały na śmietniku. Tę, co ja zdjąłem, sprzedaliśmy na aukcji na jakiś zbożny cel. Wylicytował ją jakiś lokalny kupiec. Daj ogłoszenie może się zgłosi i ci odsprzeda.

- Ok. Tak, więc drogi kolego, jak czytasz ten wywiad to się odezwij to może się dogadamy. Dziękuję za rozmowę.

Czytaj również: