Reklama

To, co wyróżnia Ochotę – to spójny lokalny system wsparcia

11/03/2024 02:02

Rozmowa z Jolantą Wichlińską psychoterapeutką - specjalistką w dziedzinie uzależnień.

Przez wiele lat pracowała Pani w urzędzie dzielnicy Ochota, gdzie prowadziła działania profilaktyczne w zakresie: uzależnień oraz przemocy rówieśniczej i w rodzinie. Jak wypada w tym zakresie nasza dzielnica w odniesieniu do innych ?

Dzielnica Ochota od lat była i jest bardzo zaangażowana w działania profilaktyczne i socjoterapeutyczne na rzecz dzieci i młodzieży. Wiele lat temu powstał tutaj lokalny system wsparcia (LSW), który skupia szereg działań profilaktycznych, korekcyjnych i edukacyjnych na rzecz ochockich rodzin. To działania, które koncentrują się na wsparciu czynników chroniących w rodzinach – przede wszystkim wspieraniu powstawania i rozwoju bezpiecznej więzi w relacjach. Bezpieczna więź jest „kotwicą” dla każdego człowieka, dzięki której człowiek na różnych etapach życia ma szansę radzić sobie w zdrowy sposób z trudnościami w życiu. Jeśli dziecko nie doświadczyło bezpiecznej więzi z opiekunami, jest bardziej narażone w przyszłości na czynniki ryzyka, np. substancje psychoaktywne, przemoc, trudności w relacjach rówieśniczych. Dlatego w profilaktyce i psychoterapii ważna jest praca nie tylko z dziećmi, ale całym systemem rodzinnym.
Ochockie działania to przede wszystkim:
- placówki wsparcia dziennego realizowane przez Towarzystwo Przyjaciół Dzieci i Caritas AW,
- wiele działań profilaktycznych dla rodzin z małymi dziećmi, które prowadzi ochocka SZANSA,- klub dla młodzieży, który prowadzi Stowarzyszenie Strefa Wsparcia,
- działania profilaktyczne na rzecz młodzieży, realizowane przez Polskie Towarzystwo Zapobiegania Narkomanii,
- działania w obszarze kultury, do których dzieci i młodzież zapraszają - Młodzieżowy Dom Kultury „Ochota” oraz Ośrodek Kultury Ochoty.

Realizowane są także działania korekcyjne dla osób uzależnionych od alkoholu. 2 kluby abstynenta prowadzą Stowarzyszenia: KROKUS oraz WISE. W LSW nie można pominąć ogromnej roli: Ośrodka Pomocy Społecznej, zespołu interdyscyplinarnego ds. przeciwdziałania przemocy w rodzinie, komisji rozwiazywania problemów alkoholowych.

To tylko część działań, które wspierają ochockie rodziny. Myślę, że oferta wsparcia będzie wciąż się powiększała. Ochota zawsze wyróżniała się spośród innych dzielnic warszawskich szeroką ofertą profilaktyczną, socjoterapeutyczną, edukacyjno – motywacyjną, kulturalną, korekcyjną.

To, co wyróżnia Ochotę – to spójny lokalny system wsparcia, w którym przedstawiciele: organizacji pozarządowych, instytucji, służb - znają się i współpracują na rzec lokalnego społeczeństwa.

Czy przemoc jest nierozerwalnie związana w alkoholem i innymi uzależnieniami?

To zjawisko złożone. Przemoc fizyczna nie zawsze występuje w rodzinach, w których jest problem uzależnienia od substancji psychoaktywnych, np. od alkoholu czy behawioralnych, np. od hazardu.

Przemoc emocjonalna jednak - moim zdaniem występuje zawsze. Jeśli ktoś w rodzinie jest uzależniony - choruje cały system rodzinny. Najbardziej cierpią na tym dzieci, u których dopiero rozwija się układ nerwowy. Brak stabilnej, bezpiecznej więzi z rodzicem uzależnionym, czy współuzależnionym, sprawia, że dziecko nie ma zaspokojonych podstawowych potrzeb emocjonalnych, m.in. poczucia bezpieczeństwa, akceptacji, ważności w relacjach, stabilności. Jeśli jest uzależnienie – system rodzinny skupia się na tym problemie. Potrzeby emocjonalne dzieci są wtedy zaniedbywane a emocje - unieważniane.

Warto również podkreślić, że przemoc może występować także w rodzinach, gdzie nie ma problemu uzależnień. Może być bezpośrednio związana z problemami emocjonalnymi, społecznymi czy psychologicznymi członków rodziny. Czynniki takie jak: brak umiejętności radzenia sobie z trudnymi emocjami, jak: złość, smutek, wstyd, uczucie poniżenia, deprecjonowania poczucia wartości, problemy w relacjach interpersonalnych czy doświadczenie traumy, która „zapisała się” w autonomicznym układzie nerwowym - mogą również przyczynić się do występowania przemocy.

W naszej dzielnicy działa zespół interdyscyplinarny ds. przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz komisja rozwiązywania problemów alkoholowych. Jest wiele instytucji i stowarzyszeń wspierających walkę z tymi zjawiskami. Czegoś w tym systemie brakuje?

To prawda. W ochockim systemie jest wiele instytucji, organizacji pozarządowych, służb, które działają w zintegrowanym systemie pomocy rodzinom z problemem uzależnień czy przemocy. W rozmowach z przedstawicielami tych instytucji wypływa zapotrzebowanie na tłumaczy języków obcych. Wynika to z faktu, że np. w procedurze „Niebieskiej Karty” są też rodziny, których członkowie nie mówią w języku polskim.

Ważnym problemem nadal pozostaje zbyt mała ilość miejsc niskopłatnej lub bezpłatnej pomocy psychologicznej i psychoterapeutycznej dla rodzin z problemem uzależnień czy przemocy. Brakuje również programów terapii par.

Obecnie prowadzi Pani prywatną praktykę. Czy mimo tylu instytucji działających non profit jest miejsce na odpłatne usługi w tym zakresie?

Cieszę się, że na Ochocie jest wielu świetnych specjalistów m.in. w organizacjach pozarządowych i instytucjach, którzy pracują z całymi rodzinami.

Zapotrzebowanie społeczeństwa na psychoterapię jest ogromne. Po pandemii to zjawisko narasta. Ludzie, którzy zgłaszają się do mnie na psychoterapię, cierpią z powodu poczucia samotności, pustki, braku sensu w życiu, lęku uogólnionego, objawów psychosomatycznych, itp.

Jest też ogromne zapotrzebowanie na psychoterapię uzależnień chemicznych i behawioralnych. Uzależnienie jest objawem głębokiego cierpienia człowieka i braku umiejętności radzenia sobie z emocjami. Jako psychoterapeutka integracyjna staram się pracować z ludźmi czerpiąc z różnych nurtów w psychoterapii. Jednak niezależnie od metod pracy, zawsze najważniejsza jest relacja, gdzie układ nerwowy klienta/pacjenta ma możliwość koregulacji. Dlatego tak ważne są rożnego rodzaju programy, terapie - gdzie ludzie mogą doświadczyć bezpiecznej, często korygującej relacji w kontakcie z innymi ludźmi.

Postanowiła Pani kandydować do naszej Rady Dzielnicy na Ochocie. Skąd taki pomysł i dlaczego z komitetu "Zawsze z Ochotą"?

Zdecydowałam się kandydować Rady Dzielnicy na Ochocie, gdyż z Ochotą jestem związana od wielu lat. Znam ochockie organizacje pozarządowe, instytucje, ochocką oświatę - z którymi współpracowałam w ramach Lokalnego Systemu Wsparcia. To była dla mnie zawsze wielka przyjemność móc rozmawiać i pracować z ludźmi, którzy mają wiedzę, doświadczenie i są zaangażowani w profilaktykę i pomoc rodzinom, które doświadczają różnych trudności. Myślę, że dzięki mojej wiedzy i doświadczeniu w zakresie profilaktyki i psychoterapii - mogę inicjować i wspierać działania na rzecz potrzebujących mieszkańców naszej dzielnicy.

Kandyduję z komitetu "Zawsze z Ochotą", gdyż bliskie są mi działania, które jego członkowie realizują, zwłaszcza w zakresie polityki społecznej - która bezpośrednio dotyczy mieszkańców w różnym wieku.